فوت همسر و سرنوشت مهریه
شاید برخی از شما فرهنگ زوج های قدیمی را هنوز یادشان باشد.
درسالهای دور مردها خیالشان راحت بود که کمتر زنی پیدا می شود که مهرش را طلب نماید.
اما این فرهنگ درسال های اخیر، تغییر زیادی کرده و برخی زنان با کوچکترین بهانه ، مهرشان را از همسرشان طلب می نمایند.
یکی از مهمترین مباحث این روزها در دادگاه های خانواده
یا حتی درون خانواده ها بحث مهریه می باشد. اینکه فلانی مهریه اش چند سکه بوده است؟
فلانی به دلیل ناتوانی از پرداخت مهریه به زندان افتاده است؟
فلانی به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه ،آن را به صورت اقساط به همسر طلاق گرفته اش پرداخت می کند و….
اما یک سوال خیلی مهم
در صورت فوت همسر
برای زنانی که همسرانشان فوت می نماید این است که آیا میتوانند مهریه خود را حتی پس از فوت شوهرشان مطالبه نمایند؟
در صورت فوت زوجه
و یا برعکس چنانچه زوجه فوت نماید آیا پرداخت مهریه از زوج ساقط می شود و وراث زوجه ، دیگر حق مطالبه آن را ندارند.
ما در این نوشتار می خواهیم موضوع را به صورت کاملا ساده برای عزیزان تشریح نماییم
بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
« به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید»
همانگونه که از متن این بند قانونی مشخص است به محض اینکه عقد ازدواج میان زن و مرد خوانده شد زن مالک مهریه ای است که بر ذمه شوهرش میباشد .
اصولادر گرفتن مهریه توسط زنان چندین حالت ممکن است به وجود آید:
- 1-زن مهریه را ببخشد.
- 2- زن در زمان حیات خود و همسرش ، مهریه اش را مطالبه نماید.
- 3- زن پس از فوت همسرش مهریه اش را مطالبه می نماید.
- 4 -پس از فوت زوجه وراث زن از همسرش مهریه اش را مطالبه می کنند.
- 5 -پس از فوت زوجه وراث زن از وراث همسرش مهریه اش را مطالبه می کنند.
برای گرفتن وقت مشاوره از وکیل تماس بگیرید
فوت همسر و سرنوشت مهریه
مهریه زن پس از فوت شوهر
همانگونه که بیان شد ، زن به محض وقوع عقد مالک مهریه شده است و می تواند هر زمان که اراده کند آن را مطالبه نماید .
فلذا پرداخت مهریه زن دِینی است که بر ذِمه مرد قرار گرفته است و جزو بدهی های مرد محسوب می شود .
شاید برخی از زنان تصور کنند در صورتی که شوهرشان فوت کند ، دیگر نمی توانند مهریه خود را دریافت کنند لیکن چنین تصوری کاملا اشتباه است .
برابر قانون
بعد از فوت شوهر
مهریه همسرش جزء بدهی های مرد محسوب شده که در طول مدت حیات وی ، پرداخت نشده است .
فلذا پس از فوت وی در صورتی که اموالی از وی به جای مانده باشد ، باید مهریه زن از اموال او پرداخته بشود .
بر اساس قانون مدنی ، زمانی که شخصی فوت می شود ،
ابتدا باید دیون و بدهی های مالی او باید پرداخت شود و سپس اگر چیزی باقی ماند ، بر اساس قواعد ارث میان ورثه او تقسیم می شود .
بنابراین
در صورتی که مردی فوت کند در حالی که مهریه همسرش را نپرداخته باشد
زن می تواند با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده ، مهریه اش را درخواست نماید ؛
حتی در صورتی که تقسیم ترکه متوفی انجام شده باشد .می تواند دادخواست مطالبه مهریه را به طرفیت ورثه متوفی اقامه کند .
بیشتر بخوانید
ملاحظات:
الف- مهریه زن غیر از ارثی است که به وی تعلق می گیرد .
به این معنا که در صورت فوت مرد ، زوجه هم قادر به مطالبه ارث بر طبق قانون مدنی خواهد بود و هم می تواند مهریه اش را مطالبه نماید.
ب- در صورتی که مهریه زن وجه رایج یا پول نقد باشد
تاریخ فوت مبنای محاسبه قرار می گیرد و زن بر اساس شاخص سال فوت شوهر مهریه را دریافت می کند .
ج- وراث بیش از کل ماترک متوفی مسئولیتی ندارند.
به عبارت دیگر و به عنوان مثال اگر مردی فوت کند و ارثی بر جای نگذاشته باشد و یا اندک باشد و همسر او مطالبه مهریه کند و ارث جوابگوی مهریه زوجه نباشد، وراث شوهر مسئولیتی برای پرداخت مابقی مهریه زن بعد از فوت شوهر ندارند.
د-اگر اموال به جای مانده از شوهر کم باشد
و چند نفر طلبکار باشد هر کدام که زودتر مالی از متوفی را توقیف کند در گرفتن طلب خود در آن مال توقیف شده اولویت دارد.
مثال:
شخصی فوت کرده و یک باب مغازه به ارزش یک میلیارد تومان ارث از او باقی مانده است، مهریه همسر او 350 سکه است و چکی هم نزد طلبکار به مبلغ یک میلیارد تومان وجود دارد. در اینجا اگر طلبکار چک ، زودتر از همسر متوفی موفق به توقیف ملک موروثی (مغازه)شود، در وصول تمام طلب خود اولویت خواهد داشت.
ه-در شرایط مساوی، مهریه زوجه متوفی دِین ممتاز محسوب می شود
و نسبت به سایر طلبکاران زوجه دارای اولویت است. بنابراین زوجه با به اجرا گذاشتن مهریه نسبت به سایر طلبکاران شوهر اولویت دارد.
برای گرفتن مشاوره از وکیل کلیک کنید
تکلیف مهریه زن پس از فوت خودش
مطالبه اجرای مهریه در صورت فوت زوجه نیز ممکن است .
اگر زن قبل از دریافت مهریه فوت نماید
این مطالبه توسط خانواده زن مثل پدر، برادر ، مادر ، خواهر و یا اطرافیان نزدیک و یا وکیل زوجه قابل پیگیری است
چرا که مهریه حقی است که از ابتدا بین طرفین ازدواج مورد توافق واقع شده و در عقدنامه نیز ثبت شده است و پس از فوت زن ، مهریه ماترک زوجه می باشد و به ورثه منتقل می شود .
لذا با فوت زن قبل از مطالبه مهریه
اگر مهریه او وجه رایج و سکه باشد ورثه زن مستحق دریافت مهریه میباشند.
و اصل طلبی که زن به سبب مهریه داشته طبق قانون ارث به ورثه او منتقل می شود و هر یک از ورثه به نسبت سهم الارث خود از اصل دِین ، طلب خود را از مرد و یا در صورت فوت مرد ، از ماترک او مطالبه می کنند.
نکته:
باید توجه داشت آنچه که ورثه مستحق دریافت آن می باشند اصل مبلغ مندرج در عقدنامه به عنوان مهریه است نه قیمت روز وجه رایج.
زیرا قانون حق مطالبه قیمت روز وجه رایج به عنوان مهریه را فقط برای زوجه زنده در نظر گرفته است نه برای وراث
آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده (1082) قانون مدنی
یکی از مهمترین موضوعاتی که خوانندگان عزیز می بایست به آن توجه کنند این است که
با توجه به تورم شدیدی که بر جامعه حاکم است
و با عنایت به اینکه مطالبه مهریه سال ها پس از وقوع عقد اتفاق بیفتد و تقلیل ارزش پول ملی موجب متضرر شدن زوجه می گردد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به استناد قانون الحاق‌یک تبصره به
ماده (1082) قانون مدنی – مصوب 1376 ـ آیین‌نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده (1082) قانون مدنی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده1- چنانچه مهریه وجه رایج باشد مرجع صالح بنا به درخواست هر یک از زوجین میزان آن را با توجه به تغییر شاخص قیمت سال زمان تأدیه نسبت به سال‌وقوع عقدمحاسبه و تعیین می‌نماید.
تبصره – در صورتی که روجین در حین اجرای عقد در خصوص محاسبه و پرداخت مهریه وجه رایج به نحو دیگری تراضی کرده باشند مطابق تراضی ایشان‌عمل خواهد شد.
ماده2- نحوه محاسبه مهریه وجه رایج بدین صورت است:متوسط شاخص بها در سال قبل، تقسیم بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد، ضربدرمهریه مندرج در عقد نامه.
ماده3- در مواردی که مهریه زوجه باید از ترکه زوج متوفی پرداخت شود تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه خواهد بود.
ماده4- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام موارد زیر میباشد:
الف – شاخصهای بهای سالهای قبل از اجرای این قانون را تهیه و در اختیار قوه قضاییه قرار دهد.
ب- شاخص بهای مربوط به هر سال را به طور سالیانه حداکثر تا پایان خردادماه تهیه وبه قوه قضاییه اعلام نماید.ماده 5- دادگاههاو ادارات ثبت اسناد و املاک موظفند در محاسبه میزان مهریه وجه رایج مطابق ماده (2) و درتعیین تغییر شاخص قیمت مهریه بر اساس‌شاخصهای مقرر درماده (4) این آیین‌نامه اقدام نمایند.
ماده6- در صورتی که زوجه برای وصول مهریه به دادگاه صالح دادخواست تقدیم نمایدهزینه دادرسی به میزان بهای خواسته بر اساس مهرالمسمی با‌زوجه‌است و در صورت صدورحکم به نفع وی، زوج علاوه بر پرداخت مهریه طبق ضوابط این آیین‌نامه مسؤول پرداخت هزینه دادرسی به مقدار مهرالمسمی و‌ابطال تمبر به میزان مابه‌التفاوت خواهد بود .
ماده7- در صورتی که زوج تقاضای صدور اجازه طلاق نماید دادگاه مکلف به تعیین تکلیف مهریه بر اساس این آیین‌نامه و بر طبق ضوابط و مقررات جاری‌خواهد بود.
در صورت داشتن هرگونه سوال با کارشناسان ما در گروه وکلای البرز تماس بگیرید
نوشته های پیشین
