حق مسکن در ازدواج - گروه وکلای البرز | موسسه حقوقی کرج
وکیل خانواده

حق مسکن در ازدواج

حق مسکن 

اصولا  تهیه محل سکونت مناسب برای زندگی خانواده، از ملزومات شروع زندگی مشترک بوده و آغازی برای تشکیل نهاد مقدس خانواده که کانون عشق ورزی ، گذشت  و مهر و عطوفت است، می باشد.

یکی ازمشکلات بزرگی که معمولا پس از ازدواج زن وشوهر پیش می آید

مشخص نمودن محل سکونت مشترک است.

کانون خانواده از زمانی به طور جدی شروع می شود که زوجین زیر یک سقف رفته و زندگی مشترک خود را آغاز کنند.
فلذا در آغاززندگی باید دید که تکلیف تهیه مسکن بر عهده کدامیک از زوجین است.

در قانون مدنی کشور ما، به موجب ماده ۱۰۰۵

اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاهی است که شوهر در آن زندگی می‌کند.

در این ماده آمده است که

«اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاه شوهر است معذلک زنی که شوهر او اقامتگاه معلومی ندارد و همچنین زنی که با رضایت شوهر خود یا به اجازه محکمه مسکن علیحده اختیار کرده است، می‌تواند اقامتگاه شخصی علیحده نیز داشته باشد.»

برای گرفتن وقت مشاوره از وکیل تماس بگیرید

لازم بذکر است که

واژه «علیحده» در ماده قانونی فوق به معنای جداگانه،تنها و یا مستقل می باشد.

آنچه که محرز است این است که

تهیه مسکن مناسب از مصادیق نفقه محسوب می‌شود، که فراهم نمودن آن به عهده شوهراست.

همانگونه که در آغاز زندگی مشترک، مرد سرپرستی و ریاست خانواده را بر عهده دار می شود، متعهد به پرداخت نفقه به همسر خود را نیز می شود

واز آنجاییکه حق  مسکن نیز یکی از مصادیق نفقه محسوب می‌شود و به همین دلیل باید گفت که شوهر مکلف است مسکن و اقامتگاه مناسب برای همسر خود تهیه کند.

ملاحظه:

واقعیت این است که برای تحکیم و تثبیت کانون خانواده ریاست خانواده بر عهده مرد گذاشته شده است و در واقع ریاست خانواده نه تنها یک امتیاز و حق فردی برای شوهر محسوب نمی شود که در واقع یک مسئولیت خطیر اجتماعی است.

ریاست خانواده بیشتر یک وظیفه اجتماعی است

که برای تامین سعادت خانواده به شوهر محول گردیده و او حق سوء استفاده از آن را ندارد و نمی تواند برخلاف عرف و مصلحت خانواده تصمیم گیری نماید.

حق مسکن در ازدواج
حق مسکن در ازدواج

 اما نفقه چیست؟

قانونگذار در ماده  ۱۷۰۷ قانون مدنی، نفقه را این‌گونه تعریف کرده است:

«نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و نیز خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. »

موارد و مصادیق قانونی اختیار زوجه در انتخاب محل سکونت

درماده ۱۱۱۴ قانون مدنی گفته شده که

« زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند، سکنی کند، مگر آن که اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد»

هر چند برابر ماده 1114 زن می بایست در اقامتگاه و یا محل سکونتی که مرد تهیه نموده اقامت داشته باشد

لیکن همان‌گونه که در ماده ۱۰۰۵ قانون مدنی بیان شد،

قانونگذار در مواردی به دلیل حمایت از زن ، این اجازه را به او می‌دهد که مسکن جداگانه داشته باشد.

 

برای گرفتن مشاوره از وکیل کلیک کنید

این استثنائات عبارتند از:

الف- شرط ضمن عقد برای برخورداری زن از حق مسکن

این حق به دو صورت می تواند به زن داده شود:

1- ضمن عقد نکاح


2- دیگری بعد از عقد.


به عبارت دیگر

می‌توان این حق را هم ضمن عقد نکاح و هم بعد از عقد نکاح به زوجه داد.

بر اساس این شرط

حق تعیین مسکن از مرد خانواده یا شوهر سلب و اختیار تعیین محل سکونت به  زوجه داده می‌شود.

ملاحظات:

1-برای آن که حق مسکن با زوجه باشد باید این موضوع در عقد نامه به صورت کاملا”واضح و روشن درج بشود.

به عبارت دیگر ضرورت دارد مستقل بودن، شهر محل زندگی و یا حتی خانه مدنظر درج و قید شود تا هیچگونه شک وشبهه ای ایجاد نشود.

زیرا اگر فقط درج شود که اختیار تعیین مسکن بر عهده ی زن است از منظر قانون فقط می تواند شهر محل سکونت را انتخاب و تعیین کند.


2- این نکته را هم باید در نظر داشت که

پس از دریافت این حق از سوی زن ، او می بایست منزلی را انتخاب کند که متناسب با وضع اجتماعی شوهر و شأن و مرتبه اجتماعی خودش باشد

بطور مثال نمی تواند منزلی که تهیه آن از توان مالی شوهر خارج است را انتخاب نماید.


ب-دادن حق مسکن جداگانه به زن در صورت خوف ، ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی

چنانچه در کنار هم بودن زن با شوهر در یک منزل، متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زوجه باشد،

حق مسکن به وی داده می شود و  می‌تواند مسکن جداگانه اختیار کند.

در صورت اثبات هر گونه ضرر و خوف مالی و جانی، محاکم قضایی می توانند این اجازه را به زن بدهند که

دیگر به آن منزل برنگشته  و محل سکونت دیگری را با هزینه شوهر برای خود انتخاب نماید.

لازم به ذکر است

تا زمانی که زن در بازگشت به منزل مذکور معذور است  وجداگانه زندگی می کندپرداخت نفقه وی کماکان بر عهده شوهر وی خواهد بود.

 

حق مسکن در ازدواج
حق مسکن در ازدواج

مواردی که در بند بالا به آنها اشاره شد همگی بر اساس ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی می باشد

این ماده می گوید:

«اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن میتواند مسکن علیحده اختیار کند‌ و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر‌عهده شوهر خواهد بود.»

برخی ملاحظات مهم:

1- مسکن مستقل

گاهی اوقات زوجین زندگی مشترک خود را در منزل یکی از اقوام و نزدیکان شوهر آغاز می کنند.

چنانچه منزلی که مرد برای زندگی مشترک خانواده در نظر می گیرد ویژگی های لازم نظیر  اتاق، حمام، سرویس بهداشتی و آشپزخانه ی مستقل را نداشته باشد ، دادگاه آن جا را مستقل محسوب نخواهد نمود.

فلذا شوهر یا زوج ، نمی تواند زن خود را به اجبار به منزلی مشترک با پدر و مادر خود ببرد. (در صورت مستقل نبودن)

2-منزل در خور شان

همانطور که ذکر شد منزلی که مرد برای زندگی مشترک تهیه می کند ، می بایست در خور شان ،منزلت و جایگاهی اجتماعی زنش باشد.

تعیین این موضوع که منزل موصوف متناسب با شان اجتماعی زن است بر عهده مددکار اجتماعی می باشد.

مددکار اجتماعی در منزل یا همان محل زندگی مشترک حضور یافته و محله، اثاث و وضعیت مسکن را بررسی کرده و با شان و جایگاه زن در منزل پدری خود (پیش از ازدواج )مقایسه نموده و در نهایت پس از آن که عوامل مختلفی همچون شغل، درآمد، موقعیت تحصیلی و وضع زندگی را به خوبی بررسی و مشاهده کرد، نظر خود را اعلام خواهد کرد.

3- تمکین

برابرنظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه، (شماره نظریه: ۷/۹۷/۲۵۷۶ شماره پرونده: ۹۷-۹/۲-۲۵۷۶ تاریخ نظریه: 14/۰۲/98)

نظر به اینکه مقدمه تمکین وجود مسکن مناسب و در خور شأن زوجه می­باشد و فراهم نمودن موجبات تمکین به عهده شوهر است،

بنابراین تهیه مسکن از طرف زوج، مقدمه تمکین می­باشد و احراز فراهم بودن مقدمات تمکین ، حسب مورد بر عهده دادگاه است و اگر اظهارات زوجین دال بر آن باشد، نیاز به بررسی دیگری نیست.

 

برای گرفتن وقت مشاوره از وکیل تماس بگیرید

مراحل و مدارکی که برای دادخواست طلاق بدلیل عدم تهیه مسکن عبارتنداز

مدارک لازم برای طرح دادخواست عبارت است از: اصل شناسنامه، اصل کارت ملی، اصل عقدنامه و یا کپی از تمامی صفحات آن.

مراحلی که برای تنظیم دادخواست باید سپری کرد بدین شرح است:

۱- ثبت نام در سامانه ی خدمات قضایی الکترونیک (ثنا)
۲- ثبت کردن دادخواست طلاق به این دلیل که منزلی برای زندگی مشترک تهیه نکرده است . (در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی)
۳- ارجاع دادن پرونده به وسیله ی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه . مشخص نمودن شعبه ی رسیدگی و زمان آن از طریق پیامک.
۴- تشکیل اولین جلسه ی دادگاه و اخطار به زوج به منظور اقدام به تهیه مسکن مناسب برای زندگی مشترک

 

در صورت داشتن هرگونه سوال با کارشناسان ما در گروه وکلای البرز تماس بگیرید

 

نوشته های پیشین 

خیانت در امانت چیست؟

حضانت بدون طلاق

آنچه که درباره جرم سرقت باید بدانیم

 

 

 

 

 

 

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا
با ما تماس بگیرید