چگونه می توان از صادر کننده چک برگشتی شکایت کیفری نمود؟ - گروه وکلای البرز -مشاوره حقوقی
وکیل کیفری

چگونه می توان از صادر کننده چک برگشتی شکایت کیفری نمود؟

پرونده شکایت از صادرکننده چک برگشتی

قانون چک – یکی از اسناد مهم تجاری که نقش مهمی در روابط مالی دارد چک است.

چک چیست؟

قانون چکچک هر چند تسهیل کننده روابط مالی تجار است ، لیکن از سوی دیگر مشکلات زیادی را برای جامعه و ساختار قضایی کشور ایجاد نموده است.

شما عزیزان می دانید که در یک جامعه ، انسانها همه به هم وابستگی دارند و برای رفع نیاز های خود باید از سایر افراد جامعه کمک بگیرند.

رفع نیازهای مالی از دیرباز مورد توجه بشر بوده و به مرور نیز تکامل یافته است

(از مبادله کالا به کالا و سکه های قدیمی تا چاپ اسکناس وچک و امروزه نیز تجارت در بستر فضای مجازی، ارز مجازی و….)

یکی از پرکاربرد ترین اسناد تجاری که در حال حاضر نیز نقش مهمی را در تجارت ایفا می کند چک است.

اما امان از وقتی که چکی صادر گردد که دارنده آن نتواند آن را نقد کند.

نقش وکیل دادگستری و حدود و اختیارات او در قانون… بیشتر بخوانید

چگونه می توان از صادر کننده چک برگشتی شکایت کیفری نمود؟
چگونه می توان از صادر کننده چک برگشتی شکایت کیفری نمود؟

اگر چک صادر شده نقد نشود چه باید کرد؟

دارنده چک انتظار دارد که چکی که در دستش است دارای اعتبار باشد و بر اساس آن برای امور دیگر زندگیش برنامه ریزی می کند.

برابر بررسی های بعمل آمده یکی از دعاوی که تعداد قابل توجهی پرونده را در محاکم قضایی به خود اختصاص داده است، چک بلا محل  و نحوه وصول آن است.

قانونگذاران در کشور ما  سه روش را پیگیری و وصول چک در نظر گرفته اند.

دارنده چک بلامحل میتواند از سه روش حقوقی، کیفری و ثبتی برای وصول مبلغ چک اقدام نماید

که هر یک از این روشها دارای محاسن و معایب خاص و دارای مراحل و ضوابط قانونی مختص به خود هستند.

چک بلا محل چیست؟

بر اساس تعاریف عرفی و اصطلاحی ، چک بلامحل به چکی اطلاق می گردد که در زمان وصول آن توسط دارنده چک ، متاسفانه یا با حساب خالی مواجه می شود

و یا اینکه به علل دیگری قادر به دریافت مبلغ چک نمی گردد

بر اساس مفاد ماده ۳  قانون صدور چک ، چنانچه یکی از موارد زیر برای چک ایجاد شود ، چک صادره ، بلامحل خواهد بود:

شروط چک بلامحل

1-چنانچه در تاریخ مندرج بر روی چک، صادرکننده در حساب خود موجودی نداشته یا موجودی آن کافی نبوده وکمتر از مبلغ چک باشد.


2- چنانچه صادرکننده چک بعد از صدور چک، همه یا بخشی از وجهی را که با توجه به آن چک را صادر نموده است، از بانک خارج نماید.


3-در صورتیکه تمام شرایط برای پرداخت مبلغ چک فراهم باشد ، لیکن صادرکننده چک بدون هر گونه دلیل موجه و قانونی به بانک دستور دهد که مبلغ چک را نپردازد؛

یعنی دستور عدم پرداخت صادر کند.

در صورت داشتن هرگونه سوال با کارشناسان ما در گروه وکلای البرز تماس بگیرید


4-اگر صادر کننده چک  آن را به نحوی تنظیم و صادر نماید که بانک به عللی همچون عدم مطابقت امضا

یا قلم خوردگی در متن چک و مانند آن از پرداخت وجه چک امتناع نماید.


5-وقتی که صادر کننده چک با علم و آگاهی از اینکه حساب وی مسدود است، اقدام به صدور چک نماید.


فلذا اگر یکی از شروط ۵ گانه بالا بوجود آید ، بانک گواهی عدم پرداخت صادر خواهد نمود که به این حالت اصطلاحاً گفته می شود که این چک برگشت خورده است.

ملاحظه مهم: در این گواهی بانک باید ذکر کند که به چه دلیلی از پرداخت مبلغ چک خودداری نموده است.

مزیت های مطالبه وجه چک با استفاده از روش کیفری چیست؟

بدلیل اینکه فرآیند مطالبه چک به روش حقوقی بسیار طولانی و پیچیده است،

بنابراین استفاده از روش کیفری کاربرد بیشتری نسبت به سایر روش ها دارد.

با توجه به اینکه طبق قانون ، صدور چک بلامحل جرم می باشد،

بنابراین اگر دارنده چک بخواهد از روش کیفری استفاده کند و بدنبال آن شکایت نماید، صادرکننده ، هم محکوم به پرداخت مبلغ چک خواهد بود،

هم باید مجازات قانونی آن را تحمل کند(حبس برای حداکثر دو سال )

درصورت وجود هرگونه سوال با کارشناسان ما تماس بگیرید

اگر شخصی  بیش از یک بار چک بی محل صادر نماید چه میشود؟

الف- بر اساس مفاد ماده ۲۱ قانون صدور چک ، اگر شخصی  بیش از یک بار چک بی محل صادر نماید،

همه حسابهای جاری او توسط بانکها مسدود خواهد شد و هیچ بانکی قادر نخواهد بود تا سه سال برای وی حساب جاری دیگری باز کند.

ب- طبق قانون دارنده چک این اجازه را دارد تا از دادگاه درخواست نماید که

صادرکننده را به پرداخت تمامی خسارت ها و هزینه هایی که برای وصول طلب خود متحمل شده است، محکوم کند.

روند مطالبه کیفری چک چگونه است؟

مطابق مفاد ماده ۱۱ قانون صدور چک ، برای اینکه دارنده چک بلامحل بتواند از روش کیفری استفاده کند،

می بایست شروط زیر را مد نظر قرار داشته و انجام دهد:

شروط مطالبه کیفری چک برگشتی

الف- دارنده چک باید قبل از پایان مهلت ۶ ماهه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه کند.

ب-اگر بانک به هر دلیلی گواهی عدم پرداخت صادر نماید ، دارنده چک می بایست ظرف مدت ۶ ماه ، از صدور این گواهی ، شکایت خود را در مراجع صالح مطرح نماید.

ج-از آنجاییکه صدور چک بلامحل یک جرم قلمداد می شود ، بنابراین برای اینکه دادگاه بتواند به آن رسیدگی نماید ، قطعاً نیاز به شکایت دارنده چک دارد.

د-با توجه به اینکه شکایت کیفری نبوده ونیاز به تقبل هزینه دارد، فلذا دارنده چک باید هزینه شکایت خود را پرداخت نماید.

چک برگشتی
چک برگشتی
مهلت زمانی برای شکایت کیفری از چک برگشتی

با توجه به موارد مطرح در بند الف و ب دریافتیم که قانونگذار دو مهلت زمانی 6 ماهه برای شکایت کیفری از چک برگشتی را پیش بینی نموده است

که اولین محدوده زمانی 6 ماهه مربوط به این است که دارنده چک باید از تاریخ صدور چک به مدت 6 ماه ، چک را برگشت زده و از بانک گواهی عدم پرداخت دریافت نماید.

دومین مهلت 6 ماهه نیز مربوط به این است که دارنده چک پس از صدور گواهی عدم پرداخت ، 6 ماه دیگر مهلت دارد تا به دادسرا مراجعه کند

و شکایت کیفری از چک برگشتی را مطرح نماید.

برای مثال

اگر تاریخ سر رسید چک 6/4/1400باشد ، دارنده چک تنها می تواند تا 6/10/1400 چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند .

حال اگر در تاریخ  6/10/1400 چک را برگشت زد ، تا تاریخ6/4/1401 برای شروع شکایت کیفری  مهلت دارد .

چه مدارکی برای شکایت کیفری لازم است؟

قبل از پاسخ به سئوال بالا ، یادآوری می نمایم که منظور از روش کیفری مطرح کردن شکایت در دادسرا ،

منظور از روش حقوقی تقدیم دادخواست به محاکم حقوقی و منظور از روش ثبتی مراجعه به اجرائیه  اداره ثبت میباشد.

در روش کیفری ابتدا دارنده چک باید شکایت نامه یا شکوائیه خود را تنظیم نموده

و پس از آن  شکایت خود را در دادسرای محلی که بانک صادرکننده گواهی عدم پرداخت در آن قرار دارد، مطرح کند.

نکته مهم:

این نکته لازم به ذکر است که دادسرا فقط به جرم صدور چک بلامحل رسیدگی می کند ورسیدگی به وجهی که پرداخت نشده است ،

نیاز به ارائه دادخواست جداگانه ای دارد .

با توجه به راه اندازی دفاتر ارائه خدمات الکترونیکی قضایی ، دارنده چک بلامحل باید

برای ارائه شکوائیه خود و پیگیری الکترونیکی شکایت مربوط به صدور چک بلامحل  و کسب اطلاع از وضعیت پرونده،

به این دفاتر مراجعه و با ارائه مدارک لازم که عبارتند از  کپی گواهی برابر اصل چک و کپی گواهی شده برابر اصل گواهی عدم پرداخت، شکایت خود را مطرح نماید.

برای چگونه چک هایی نمی توان شکایت کیفری را مطرح نمود؟

مطابق  قانون ، چک هایی وجود دارند که نمی توان از آنها شکایت کیفری کرد :

1 -چک هایی که در متن آن قید می شود که چک برای تضمین انجام کار و یا معامله صادر شده است که به آن چک تضمین شده می گویند.

نکته:در صورتی که در متن چک نیامده باشد که چک برای تضمین صادر شده است ، اما ضمانت آن قابل اثبات باشد ، چک را نمی توان به شیوه کیفری پیگیری کرد .


2- چک های مدت دار قابل پیگیری کیفری نیستند . به عبارت دیگر اگر اثبات گردد که تاریخ سررسید چک با تاریخ صدور آن متفاوت است ،

فقط به شیوه حقوقی می توان وجه چک را مطالبه نمود.


3-هرگاه وصول وجه چک از بانک به انجام یک شرط که در متن چک آمده ، منوط شده باشد .

مثلا بین خریدار و فروشنده یک خودرو شرط شود که در صورتی فروشنده می تواند چکِ خرید خودرو را برای وصول به بانک ببرد ،

که ابتدا فروشنده سند ماشین را به خریدار منتقل کند.

نکته: چنانچه شرط مذکور در متن چک نیامده باشد اما بتوان از روش دیگری مثل شهادت شاهد ، شرط را اثبات کرد ،

چک حقوقی محسوب شده و قابل پیگیری کیفری نیست .

پرسش‌های حقوقی شماکلیک کنید


4 – هر گاه ثابت شود چکی که صادر شده بوده ، سفید امضا بوده است .

به عبارت دیگر چنانچه صادر کننده چک ادعا کند چکی را بدون نام دارنده ، مبلغ و تاریخ  امضاء نموده و بتواند این ادعا را ثابت کند ،

چک حقوقی محسوب شده و نمی توان از آن شکایت کیفری نمود.


5- چک های بدون تاریخ قابل پیگیری کیفری نیستند .

در صورتی که صادر کننده ، چک بدون تاریخ صادر کرده باشد و دارنده برای اینکه بتواند از صادرکننده شکایت کیفری کند ،

خودش روی چک تاریخ زده باشد ، در این حالت اگر ثابت شود خود دارنده این تاریخ را روی چک درج نموده است ، باز هم نمی توان از آن شکایت کیفری کرد .


6 – چک هایی که از طرف موسسات مالی و اعتباری یا صندوق های قرض الحسنه صادر می شوند قابل تعقیب کیفری نیستند .


7- چک هایی که بابت معاملات نامشروع و یا بهره ربوی صادر شده باشد نیز قابل شکایت کیفری نیستند .


8 -چک هایی که پس از صدور گواهی عدم پرداخت ، با پشت نویسی به شخص دیگری منتقل شود را هم نمی توان از روش کیفری پیگیری کرد .

بنابراین ، در شرایط مذکور صرفا می توان چک را به شیوه حقوقی یا ثبتی پیگیری کرد.


9- چک هایی که در محدوده زمانی 6 ماهه از تاریخ سررسید ، برای آنها گواهی عدم پرداخت دریافت نشود و یا در صورتی که گواهی عدم پرداخت دریافت شده باشد ،

تا مدت 6 ماه  در دادسرا شکایت کیفری تنظیم ومطرح نگردد.


در پایان، لازم به ذکر است که پیگیری کیفری پرونده چک بلا محل نیاز به دانش تخصصی دارد

و وکلا و کارشناسان این مرکز آمادگی ارائه هر گونه راهنمایی ، مشاوره حقوقی و حمایت از شما را دارند.

برای گرفتن وقت مشاوره از وکیل تماس بگیرید

 

نوشته های مرتبط

پرسش های متدوال درمورد قانون جدید صدور چک

جعل امضای چک و روش های پیشگیری از آن

قانون جدید چک و آشنایی با اصلاحات آن

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا
با ما تماس بگیرید