در مورد سفته بیشتر بدانیم
آنچه که باید در مورد سفته بدانیم – سفته واژه ای است که حتما بار‌ها نام آن را شنیده اید.
اگر تجربه گرفتن وام از بانک یا قرض گرفتن از فردی را داشته باشید معمولاً در مقابل وام یا قرض برای تضمین بازپرداخت آن از شما سفته می گیرند.
یا اگر قرار است در یک شرکت خصوصی یا اداره ای مشغول به کار شوید کارفرما از شما چک یا سفته درخواست نموده است.
برخی اوقات نیز دیده اید که سفته را در گوشه وکنار شهر و در هر دکه روزنامه فروشی نیز می‌فروشند و پشت شیشه دکه نوشته شده که سفته موجو است.
اما واقعاً چند درصد از مردم ما از نحوه صدور یا دریافت سفته به طورکلی تنظیم و صدور آن اطلاع کافی و مناسب دارند ؟
برخی مواقع با این صحنه مواجه شده اید که گیرنده سفته اظهار میکند که فقط روی سفته و پشت آن را امضا کن و بده به من و برو!!!!
خیلی وقت ها بیشتر ما بدون اینکه به عواقب احتمالی آن آگاه باشیم
به عنوان دوست یا همکار ، پشت سفته آنان را به عنوان ضامن امضاء می کنیم
و بعد از مدتی که آن فرد بدهی خود را نمی پردازد و ناگزیر سفته را به اجرا می گذارند تازه متوجه عمق فاجعه می شویم.
اگر سری به دادگاه‌ها بزنید، متوجه می‌شوید ناآشنایی با قانون سفته چه تبعات و مشکلاتی برای مردم ایجاد کرده است.
نقش وکیل دادگستری و حدود و اختیارات او در قانون… بیشتر بخوانید
ظهور سفته در ایران
ظهور سفته در ایران هم به زمان تدوین قانون تجارت در سال ۱۳۱۱ برمی گردد
و امروزه در کشور ما از این سند بیش از برات استفاده میشود.
کاربرد سفته
آنچه که باید در مورد سفته بدانیم – از سفته معمولا می‌توان به عنوان وسیله پرداخت در معاملات غیرنقدی استفاده کرد.
و این امر در معاملات کالا‌های مصرفی بسیار معمول است
و شاید همین عمومیت است که شما می‌بینید سفته همه جا به فروش می‌رسد
البته بانک‌ها و موسسات اعتباری نیز از این اسناد برای اعطای وام و تقسیط بازپرداخت آن استفاده می‌کنند
و به این منظور، در مقابل پرداخت وام به مشتری، از او سفته مطالبه می‌کنند.
در قرارداد‌هایی که شرکت‌ها و موسسات اداری با مقاطعه کاران منعقد می‌کنند،
سفته وسیله‌ای ارزان و مطمئن برای تضمین اجرای تعهد از سوی آنان است.
اما سفته چیست ؟
طبق ماده ۳۰۷ قانون تجارت سفته سندی تجاری است
- برای گرفتن وقت مشاوره از وکیل تماس بگیرید
که به موجب آن امضا کننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عند المطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص ،کارسازی نماید.
اسناد تجاری
اصولاسفته جز اسناد تجاری محسوب شده و اسناد تجاری نیز به اسنادی اطلاق میشود که در امور تجاری مورد استفاده قرار می گیرند
و دربردارنده مبلغی در سررسید معین بوده که دارنده آن حق مطالبه آن را از متعهد آن دارد یا می تواند آن را به غیر منتقل کند.
همچنین سفته وسیله کسب اعتبار محسوب می گردد
و بیش از آنکه مانند چک وسیله پرداخت و جایگزین وجه نقل و پول باشد به عنوان یک وثیقه مورد استفاده قرار می گیرد .
معمولاً زمانی که شما از بانک درخواست وام دریافت میکنید یا از کسی پولی را قرض می گیرید
برای تضمین بازپرداخت آن از سفته ممکن است استفاده کنند
تا چنانچه شما نتوانستید به تعهداتتان عمل کنید قرض دهنده یا وام دهنده بتواند از طریق به اجرا گذاشتن سفته شما را ملزم به پرداخت بدهی خود نماید.
- برای گرفتن وقت مشاوره از وکیل تماس بگیرید
چگونه سفته پرکنیم ؟
هر سفته یک قواره ثابت چاپی و مخصوص به خود را دارد و مندرجات آن باید به درستی کامل شود
مطابق ماده ۳۰۸ قانون تجارت، برخی از مندرجات روی سفته از ضروریات اساسی اعتبار سفته محسوب می شود.
بی دقتی ما در تنظیم و تکمیل سفته می تواند آن را از سندیت و اعتبار بیاندازد(مهر و امضاء، مبلغ، گیرنده وجه و تاریخ پرداخت )
لیکن سایر مندرجات سفته مانند مکان تأدیه و. .. از سندیت و اعتبار سفته نمی کاهند ولی ذکر آن ها ضروری است
بطور کلی مطالبی که در سفته باید قید شود شامل موارد زیر می باشد:
نام و نام خانوادگی گیرنده وجه:
- مطابق ماده ۳۰۷ قانون تجارت، در سفته، گیرنده وجه ، شخصی است که سفته در وجه یا به حواله کرد او صادر می شود و قید نام او ضروری است.
نکته:
اگر سفته در وجه شخصی معینی صادر شود نام وی باید حتما ذکر شود و اگر ذکر نشود، عنوان در وجه حامل در آن ذکر می شود
نام و نام خانوادگی صادر کننده وجه:
- این قسمت نیز در سفته باید کامل شود.
مهر یا امضاء صادر کننده:
- عدم امضای صادر کننده، موجب می شود سفته از سندیت و اعتبار ساقط شود.
تاریخ صدور:
- در سفته درج روز، ماه و سال تاریخ صدور سفته ضروری می باشد در غیر این صورت سفته اعتبار ندارد.
- لازم به ذکر است که نیاز نیست که تاریخ صدور سفته به تمام حروف نوشته شود
مبلغ سفته:
- هر چند برابر بند ۱ ماده ۳۰۸ قاون تجارت، ذکر مبلغ سفته با تمام حروف ضروری است
- لیکن باید این نکته را در نظر داشت که عدم رعایت این شرط، سفته را از اعتبار ساقط نمی کند.
تاریخ پرداخت:
- مطابق بند ۳ ماده ۳0۸ ذکر تاریخ پرداخت در سفته ضروری است و می تواند عندالمطالبه، به وعده معین و یا به رؤیت باشد.
محل اقامتگاه
- متعهداین قسمت نیز باید تکمیل گردد ولی در ماده ۳۰۸ به عنوان شروط اساسی از آن ذکر نشده است.
محل پرداخت سفته:
- عدم ذکر آن لطمه ای به اعتبار سفته نمی زند.
نکته :
در صورتی که سفته فاقد محل پرداخت باشد: محل صدور، محل پرداخت محسوب می شود.
پشت نویسی سفته
پشت نویسی یا ظهر نویسی رویه ای مرسوم در اسناد تجاری است که معمولا برای موارد زیر انجام می گیرد.
بابت ضمانت:
- یکی دیگر از کارکردهای پشت نویسی سفته بابت ضمانت می باشد.
- در این حالت شخص ثالثی پرداخت سفته را تضمین می نماید تا در صورت عدم پرداخت آن در موعد مقرر، دارنده بتواند به آن شخص یا اشخاص دیگری مراجعه بنماید.
بابت انتقال:
- در این حالت از پشت نویسی ، علاوه بر انتقال مالکیت سفته به دیگری ، کلیه حقوقی که از سفته ناشی می شود نیز به انتقال گیرنده واگذار می شود. (از جمله طلب، ضمانت و…)
نکته:
چنانچه، مقصود از ظهرنویسی، قید نشده باشد فرض بر اینست که ظهرنویسی برای انتقال است.
بابت وکالت:
- نام دیگر پشت نویسی به عنوان وکالت، «برای وصول» می باشد.
- در این حالت دارنده سفته بدون آنکه مالکیت آن را به دیگری منتقل نماید،
- با پشت نویسی شخص دیگری را مأمور می کند که وجه آن را در سررسید از صادر کننده دریافت نماید.
برای مطالبه وجه سفته چه زمانی و به کجا باید مراجعه کنیم ؟
1-دارنده سفته میبایست در تاریخ سررسید، آن را مطالبه و در صورت وجود وجه آن را وصول کند،
ولی چنانچه مبلغ سفته پرداخت نشد، دارنده سفته باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ سر رسید، سفته را واخواست کند.
نکته:
واخواست شکایتی است که دارنده سفته ، علیه صادر کننده مبنی براینکه سفته در سررسید آن پرداخت نشده ، انجام می دهد
وبرای توقیف اموال صادر کننده ضروری است
از آنجایی که این اعتراض باید به صادرکننده اطلاع داده شود،
واخواست در برگه‌های چاپی که از طرف مرجع قضایی تهیه شده تنظیم می گردد علاوه بر این بانک‌ها نیز واخواست نامه چاپی مخصوص دارند.
2- در واخواست رونوشت کامل سفته نوشته میشود و دستور پرداخت وجه سفته که به وسیله دادگاه انجام می‌گیرد، قید می شود.
3-هر چند بدون واخواست نیز امکان مطالبه وجه آن وجود دارد ولی در این حالت سفته در حد رسید عادی خواهد بود و دعوای ناشی از آن نیز یک دعوای مدنی خواهد بود.
4-اگر سفته جعلی باشد مجبور هستید اقدام به شکایت کیفری با عنوان جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری کنید در غیر این صورت به صرف پرداخت نشدن سفته نمی توان شکایت کیفری مطرح کنید
مدارک لازم برای درخواست مطالبه وجه سفته
برای دعوای مطالبه وجه سفته علاوه بر تنظیم یک دادخواست مناسب باید مدارک زیر را تهیه و ضمیمه دادخواست کنید و نام آنها را در قسمت دلایل و ضمائم بیاورید:
- کپی برابر اصل کارت ملی خواهان
- کپی برابر اصل پشت و روی سفته
- کپی برابر اصل واخواست سفته (اگر سفته واخواست نموده اید)
- کپی برابر اصل و مستنداتی که بر اساس آن سفته را دریافت کرده اید(این مدارک اختیاری می باشد)
- در صورت داشتن وکیل سفته، اصل وکالتنامه
نکته :
آنچه که باید در مورد سفته بدانیم – چنانچه می خواهید اموال متعهد و صادر کننده سفته را توقیف کنید
باید در قسمت خواسته دادخواست علاوه بر مطالبه وجه سفته ،تقاضای تامین خواسته کنید.
در این صورت پس از تایید دادخواست و ارجاع آن به شعبه در دادسرا ، طی یک لایحه ، اموال بدهکار را لیست واعلام کنید
و اگر اطلاعی از اموال ندارید تقاضای استعلام سه گانه زیر را مطرح کنید تا اگر مالی به نام او است توقیف حقوقی و سندی شود و قابل نقل و انتقال تا پایان دادرسی و اجرای حکم نباشد.
الف- استعلام از بانک مرکزی
ب- استعلام از پلیس راهور
ج- استعلام از اداره کل ثبت استان مربوطه
پس از ارجاع به شعبه وقت رسیدگی تعیین می شود
که در صورت حضور طرفین دعوا و احراز مدیون بودن متعهد وی محکوم به پرداخت وجه سفته و خسارت دیرکرد و خسارت دادرسی میشود
و اگر بدهی خود را نپردازد اموال و توقیف می شود و اگر اموال نداشته باشد به درخواست طلبکار بازداشت و حبس می شود.
نکته:
در صورتی که بدهکار ادعای اعسار به تقسیط نماید ودر صورت اثبات و احراز ، محکوم به پرداخت اقساطی بدهی موضوع وجه سفته میشود.
برخی ملاحظات مهم:
1-سفته ممکن است با ظهرنویسیهای متعدد به اشخاص متعددی انتقال داده شده باشد.
در این حالت صادرکننده یعنی کسی که آن را امضا میکند و تمام پشت نویسان همگی در مقابل دارنده آن “مسئولیت تضامنی” دارند.
مسئولیت تضامنی
مسئولیت تضامنی به این معنی است که تمام این افراد مسئول پرداخت تمام مبلغ هستند؛
یعنی اگر دارنده سفته شما هستید میتوانید به هر کدام از امضاکنندگان که دسترسی راحت تری دارید مراجعه کنید و کل مبلغ را از او بخواهید.
البته این کار برای هر کدام از امضاکنندگان این حق را به وجود می آورد که برای پس گرفتن مبلغی که به دارنده پرداخت کرده، به امضاکننده قبل از خود رجوع کند؛
یعنی برای هر یک از ظهرنویس‌ها حق مطالبه وجه نسبت به ظهرنویس‌های قبل از خود و در نهایت نسبت به شخص صادرکننده وجود دارد.
2-در تنظیم سفته، این امکان وجود دارد که بدهکار، سفته‌ای را که صادر میکند، بدون ذکر نام طلبکار، به وی بدهد که در این صورت فرد می‌تواند یا خودش در سررسید برای گرفتن پول اقدام کند یا این که آن را به دیگری حواله بدهد،.
اصولا عبارت «حواله کرد» در سفته به شخص دارنده این اختیار را می‌دهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند.
ولی اگر «حواله‌کرد» خط زده شود، دارنده سفته نمی‌تواند آن را به دیگری انتقال دهد
و تنها خود وی باید برای وصول آن اقدام کند، علاوه بر آن می‌تواند با پشت نویسی آن را به شخص دیگری انتقال دهد.
3-سفته را میشود از هر جایی تهیه کرد.
از دستفروش‌های توی بازار گرفته تا بعضی از دکه‌های روزنامه‌فروشی.
اما مطمئن‌ترین محل برای تهیه این سند، شعبه‌های بانک ملی است.
اگر سفته را از جای نامعتبر تهیه کنید ممکن است مبلغی بیشتر از آنچه مصوب است از شما بگیرند.
حتی ممکن است در مقابل مبلغ بیشتر به شما یکسری سند جعلی بدهند که دردسرهای زیادی بعدها برای شما ایجاد کند.
در صورت داشتن هرگونه سوال با کارشناسان ما در گروه وکلای البرز تماس بگیرید
نوشته های پیشین
